René ten Bos – ‘Lang leve de idioot’ – over het belang van afwijkend denken

Boze tongen beweren dat we na de dood van God in een gezagscrisis zijn terechtgekomen. Wie niet namens het hogere kan spreken, verliest geloofwaardigheid. We spreken niet meer in naam van God, maar in naam van gezondheid, waarheid, rechtvaardigheid, efficiency en recentelijk ook duurzaamheid. Daarmee is een nieuw type dogmatiek in de wereld gekomen die geen tegenspraak duldt en altijd het laatste woord opeist. Recente gebeurtenissen (oorlog, pandemie of de steeds verdergaande bureaucratisering van de samenleving) tonen aan dat het met die gezagscrisis reuze meevalt. Mensen lopen voor de overgrote meerderheid maar al te graag in het gareel. Het geeft hun leven vorm, verheffing en betekenis. De enkelingen die niet meedoen en kiezen voor een eigen existentie worden daarbij steevast weggezet als idioten. 

Ten Bos probeert de trouw aan dogmatiek wijsgerig-antropologisch te duiden. Daarbij verliest hij het belang en de waarde ervan nooit uit het oog, maar waarschuwt hij ervoor dat we die tegenstribbelende en eigenzinnige idioten wellicht nog hard nodig hebben. Idioten zijn doorgaans ook helemaal niet zo gek als menigeen denkt.

René ten Bos is filosoof en hoogleraar aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Van 2017 tot 2019 was hij Denker des Vaderlands. Zijn werk kenmerkt zich door zware thema’s die hij vaak met humor en blijmoedigheid benadert. Hij schreef over de verhouding tussen mens en dier, over de ecologische catastrofe die de mensheid heet, over de ondoorzichtige transparantie van water, maar ook over bureaucratie, gestes en tal van andere onderwerpen.

De toegangsprijs is € 12,50 inclusief een kop koffie of thee (studenten: € 5,=). Een kaartje kunt u kopen aan de zaal, maar alléén met een pinpas. Ook kunt u vooraf reserveren door uiterlijk op de donderdag voorafgaand aan de zondag waarop de lezing wordt gehouden € 12,50 over te maken op IBAN-nummer NL91 RABO 0198 2534 19 t.n.v. Filosofiecafé Twente onder vermelding van ‘lezing Ten Bos’. De zaal gaat om 13.45 uur open.

NB Als u vooraf hebt betaald kunt u zich uiterlijk tot 24 uur van tevoren afmelden om uw geld terug te krijgen.